Co to takiego Medycyna Oparta na Faktach?

Co to takiego Medycyna Oparta na Faktach?

Znasz powiedzenie „picture or it didn’t happen”? Oznacza ono, że albo coś udowodnisz, albo to nieprawda. Medycyna ma podobne: z angielskiego Evidence-Based Medicine, czyli właśnie Medycyna Oparta na Faktach.

To takie ładne pojęcie.

Wykrystalizowało się jakieś 25 lat temu i od tego czasu stało się mantrą medycznego świata. Idea jest prosta: jeżeli masz na coś dowód, to dobra twoja i nasza. Twoja, bo cię wydrukują w prestiżowym czasopiśmie. Nasza, bo skorzystamy z twojej wiedzy. Ale pamiętaj: dowód musi być! Wymyślaj teorie i je udowadniaj, ale dopóki nie udowodnisz, to to nie istnieje i nie masz racji (przeważnie!). W jaki sposób udowadnia się coś w medycynie? Obserwacją. W różny sposób: czasem robimy grupy badawcze, w których część pacjentów dostaje leki, a część nie. Czasem patrzymy w przeszłość: na podstawie dokumentacji wysnuwamy wniosek, że pacjentki, którymi zajmują się lekarze myjący ręce po wizycie w prosektorium, nie umierają tak często jak te, którymi opiekują się lekarze, którzy rąk nie myją (przypadek z XIX wieku). Dlaczego powstało to pojęcie? Ponieważ medycyna to nauka. Różni się jednak od matematyki: w niej liczb nie oszukasz i nie udowodnisz, że 2 i 2 daje 5. Od fizyki także, bo to, co wyliczysz, możesz zmierzyć i wykazać poprawność lub obalić teorię.

To, co różni medycynę od innych nauk, to czas i względność.

Wdrożenie nowego leku? Zarezerwuj 15 lat. Udowodnienie wpływu niskiego poziomu mikroelementu na zwiększoną szansę rozwoju nowotworu? 20 i więcej lat. Żeby móc coś potwierdzić lub obalić, nie potrzebujesz kalkulatora, linijki i zegarka, lecz setek i tysięcy ludzi, których przebadasz i skontrolujesz w czasie swojej pracy. Potrzeba ich aż tylu, bo w medycynie praktycznie nigdy nie jest tak, że to, co działa na mnie, zadziała na Ciebie w dokładnie taki sam sposób. Dlatego im więcej ludzi weźmie udział w badaniach, tym lepiej będziemy w stanie powiedzieć, jak lek lub terapia działa. I co najważniejsze: w jakim odsetku.

Na tej podstawie tworzymy schematy leczenia.

To właśnie przez czas, koszty i względność i wynikający z nich długi okres oczekiwania na wdrożenie nowych terapii powstało pojęcie EBM. EBM stało się granicą między tym, co nam się wydaje, a tym, co zostało potwierdzone. Dziś, gdy wszyscy poszukują recepty na zdrowie i jak grzyby po deszczu wyrastają odmiany tzw. medycyny alternatywnej: masaży stóp i magicznych kamieni leczących raka, homeopatii czy skutecznej na wszystko witaminy C, Medycyna Oparta na Faktach to także granica między oszustwem i faktyczną wiedzą medyczną. Tym bowiem, co łączy wszystkie przejawy medycyny alternatywnej, jest to, że nigdzie nie znajdzie się dokumentacji potwierdzającej jej działanie. Dlatego gdy przeczytasz w gazecie o magicznym leku na wszystko, który odkrył nikomu nieznany tramwajarz z Pcimia Dolnego, najpierw zapytaj o dowody.

W medycynie nie ma miejsca na wiarę. Nie ma także miejsca na przeświadczenia, poglądy i zaklinanie się na wszystkie świętości. Nie daj się wywieść na manowce.

Gdy chodzi o zdrowie, miejsce jest tylko na fakty.

Share:

Leave A Comment

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *